وابستگی دما و بارش با خصوصیات خاک

خصوصیات اقلیمی همانند بارندگی و دما بر ویژگی‌های خاک و فرآیندهای پدوژنی تاثیر دارد.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک یک محدوده، بشدت تحت تأثیر آب و هوای آن منطقه است.

ارتباط بارندگی با ویژگی های خاک

آب جز اصلی انجام فرآیندهای هوادیدگی و توسعه خاک است، نوساناتی که در سطح ایستایی حاصل می‌شود از پدیده های مهم خاکسازی هستند.
وجود آب موجب رشد گیاه و دیگر موجودات زنده شده و باعث افزودن ماده آلی به خاک می گردد.
چرخه های یخ زدن، ذوب شدن، خشکی و خیسی از پدیده های مهم خاکسازی می باشند.
آب در پدیده فرسایش، وجود رواناب و رسوب مواد در سطح خاک اهمیت دارد.
اینکه چه مقدار بارش در لایه های خاک نفوذ می‌کند و چه میزان بعنوان رواناب در سطح جاری می‌شود در سرعت شکل گیری یا تلفات خاک موثر است.
شدت بارندگی، مقدار آبدهی و فرسایش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بارشی که در فصول سرد می بارد، تاثیر کمتری از بارندگی در فصل گرم سال دارد.
با ازدیاد میزان بارندگی، عمق کربناتها در خاک افزایش می یابد و غلظت بازهای تبادلی نظیر کلسیم، سدیم، منیزیم و پتاسیم با کاهش همراه است.
با افزایش بارش سالانه، میزان ماده آلی، ازت و غلظت یون هیدروژن در خاک زیاد شده و pH کاهش می‌یابد و خاک رو به اسیدی شدن پیش می‌رود.
معمولا با افزایش ارتفاع، میزان بارش سالانه بیشتر می‌شود.
با گسترش و ازدیاد بارندگی‌ها، هوازدگی کانی، نقل و انتقال مواد محلول و کلوییدها افزایش یافته و بر مقدار رس و سرعت تشکیل خاک افزوده می‌گردد.
بارش موثر، زیست گروه گیاهی( بیوماس) را افزایش می‌دهد، اما افزایش زیست گروه موازی با بالا رفتن دما نمی باشد، مگر آنکه تامین رطوبت خاک و عناصر غذایی کافی بتواند سرعت تجزیه ماده آلی را جبران کند.

تاثیر دما بر خصوصیات خاک

دما از راههایی مختلف در فرآیندهای تشکیل خاک دخالت می‌کند. دما در تبخیر و تعرق و کنترل مقدار بارندگی نقش دارد.
دما بر روی پوشش گیاهان منطقه و نوع گیاه موثر است و بر میزان ماده آلی تاثیر دارد.
به ازای هر ۱۰ درجه سانتی گراد افزایش دما، سرعت واکنش شیمیایی ۲ برابر می‌شود همین امر سبب افزایش عمق خاک می‌گردد، زمانی که خاک تا مرحله انجماد آب،سرد می‌شود، همه واکنش های شیمیایی که آب در آن دخالت دارد متوقف می‌شود.
با افزایش دما مقدار ازت و کربن آلی خاک کاهش یافته (تسریع فرایند تجزیه) ولی میزان ذرات خاک (رس)، EC و pH افزایش می یابند.
گونه رس تحت تاثیر اقلیم است، مثلاً رس اسمکتیت ها در اقلیم های خشک و کائولنیت در اقلیم های مرطوب یافت می شوند.
با بالا رفتن دما رنگ خاکستری خاک کاهش یافته و بیشتر به سمت سرخی می رود.
ازدیاد دما با بالا رفتن تبخیر، سبب تجمع نمک در سطح خاک و تشکیل افق های کلسیک، ژیپسیک و سالیک در پروفیل خاک می‌شوند.
با کم شدن دمای هوا، تبخیر و تعرق کاهش یافته و آبشویی افزایش می‌یابد.
افزایش دما و رطوبت با هم سبب ازدیاد فرآیندهای خاکسازی می‌شود، بنابراین در مناطق گرم و مرطوب هوازدگی شیمیایی بسیار فعال است.

توجه به اقلیم منطقه کلید اصلی در شناسایی خصوصیات و محدودیت های خاک است که می‌تواند در اهداف اصلاحی خاک به ما یاری برساند.

کشاورز عزیز ما در مرکز خرید کود با بهترین برند های کود منتظر بهبود مخصولات شما هستیم

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *