کلسیم در فیزیولوژی گیاه
گیاهان عالی، حدود ۵ تا ۳۰ میلی گرم کلسیم در هر گرم ماده خشک دارند.
گیاهان مکانیسم جذب موثری در مورد کلسیم ندارند و بیشتر وابسته به غلظت کلسیم در محلول خاک است.
تحقیقات انجام شده، نشان می‌دهد که در غلظت کم، مکانیسم جذب فعال نقش دارد و در غلظت‌های بالای کلسیم، فرایند پخش موثر است.
عوامل موثر بر جذب کلسیم در محلول خاک
آنیون مخالف
بیشترین جذب کلسیم زمانی است که آنیون نیترات با کلسیم همراه باشد بعد از آن به ترتیب آنیون کلر و سپس سولفات باعث حداکثر جذب کلسیم می‌شوند.
تعرق
با افزایش شدت تعرق گیاه و حرکت آب از آوندها، جذب کلسیم از خاک افزایش می‌یابد.
سن اندام های گیاهی
جذب کلسیم وابسته به سن اندام های گیاهی است، برگ‌های جوان، نوک ریشه و نوک ساقه کلسیم بیشتری جذب می‌کنند.
رطوبت خاک و دما
عمده جذب کلسیم متاثر از جریان توده ای و تحت تاثیر رطوبت خاک است با افزایش دما و رطوبت، جذب کلسیم افزایش می‌یابد.
کاتیون های رقیب
کاتیون های چون پتاسیم و منیزیم ممکن است اثرات آنتاگونیستی منفی برای جذب کلسیم ایجاد کنند
مقدار کلسیم در گیاهانی که با نیتروژن نیتراتی تغذیه می‌شوند، بیشتر از گیاهانی است که با نیتروژن آمونیومی تغذیه می‌شوند.
انتقال کلسیم در شیره آوند چوبی ممکن است در اثر تغذیه نیتروژن آمونیومی، کمبود آب و غلظت زیاد نمک کاهش یابد.
وظایف بیوشیمیایی
حضور کلسیم در موارد زیر در گیاه ضرورت دارد
کلسیم در ساخت لایه میانی دیواره سلولی، که از جنس پکتات کلسیم است نقش دارد، بنابراین در تشکیل دیواره سلولی، تقسیم سلولی و طویل شدن آن موثر است، همچنین در نفوذپذیری غشا اهمیت دارد.
کلسیم در رشد لوله گرده و جوانه زنی دانه گرده و رشد ریزوبیوم غده ریشه نقش دارد.
کلسیم باعث فعال شدن برخی آنزیم ها گیاهی و تاثیر در ساخت پروتئین می‌شود و سبب تشکیل پروتئین در میتوکندری می‌گردد.
نقش دیگر کلسیم خنثی کردن اسیدیته شیره سلولی است.
حضور کلسیم مانعی برای ریزش برگها و به تاخیر انداختن پیری برگ می‌باشد.
کلسیم در ساختار اکسالاتها، کربناتها و فسفاتهای کلسیم وجود دارد.
کلسیم در دانه به صورت اسید فیتیک ذخیره می‌شود و بصورت رسوب در واکوئل وجود دارد.
کلسیم سبب افزایش مقاومت گیاه به آفات و بیماریها می‌شود و با مقاوم کردن بافتهای گیاهی از آسیب ها و صدمات مکانیکی گیاه جلوگیری می‌کند.
این عنصر سبب مقاومت گیاه به تنش گرمایی می‌شود.
تاثیر دیگر کلسیم در گیاه افزایش دوام و مانایی میوه ها و بالا رفتن کیفیت محصول است.
کمبود کلسیم و اختلالات آن
+ کاهش رشد بافتهای مریستمی
+ کاهش رشد ریشه و محدود شدن انشعابات آن
+ تغییر شکل برگ و زرد شدن آن
+سوختگی حاشیه برگ در مراحل پیشرفته
+ نرم شدن بافت ها گیاهی
+ کاهش خاصیت انبارداری میوه
+ چوب پنبه ای شدن میوه
+ حساسیت به سرما و آفات
علایم بالا تاثیر کمبود مستقیم کلسیم است، اما کمبود غیر مستقیم کلسیم در اثر عدم رسیدن مقدار کافی آن به میوه و بافت های ذخیره ای ایجاد می‌شود.
+ بیماری لکه تلخ در سبب، پوسیدگی گلوگاه در گوجه فرنگی و لکه استخوانی درختان پسته نشان از این کمبود است.
با توجه به اینکه کلسیم فقط از طریق نوک ریشه از محلول خاک به گیاه انتقال می‌یابد، هر عاملی که از رشد ریشه جلوگیری می‌کند می‌تواند به طور غیر مستقیم سبب کمبود کلسیم شود.
مدیریت رفع کمبود کلسیم
کمبود کلسیم را می توان با تغذیه برگی گیاه با محلول پاشی و دادن کودهای کلسیمی همانند نیترات کلسیم، سولفات کلسیم و کودهای کلات کلسیم به خاک جبران کرد.
با محصولات زیر خاک خود را بهبود ببخشید و از کیفیت کشاورزی خود لذت ببرید :