شوری خاک
شوری عمدتا مختص مناطق گرم و خشک بوده، اگرچه نمی توان شوری خاک را در مناطق پست و مسطح و سواحل مجاور دریاها، دریاچه ها و حتی دلتاها نادیده گرفت.
در مناطقی که میزان بارندگی کمتر از تبخیر و تعرق سطحی است، نمک از خاک آبشویی نمی‌شود و در مقادیر مضری برای گیاهان در خاک تجمع می‌یابد.
با بالا بودن درجه حرارت و شدت تبخیر و تعرق و میزان بارش سالانه اندک، نمک ضمن فرایند تبخیر همراه آب، در لایه های خاک تجمع کرده و با عمل رسوب گذاری تدریجی، خاک شور حاصل می‌شود.
منشا نمک و تشکیل خاک های شور
۱- شوری طبیعی
تشکیل نمک، دارای دو منشا اولیه (طبیعی) یا ثانویه است.
ایران غنی از رسوبات تبخیری دوران پرکامبرین می‌باشد. منشا اولیه نمک مربوط به هوادیدگی مواد تشکیل دهنده پوسته زمین همانند سنگها و کانی هاست و منشا ثانویه شوری خاک، می تواند تهاجم نمک‌های موجود در اقیانوس ها به مناطق ساحلی و پیشروی آب دریاها و دریاچه ها بوسیله پدیده های جذر و مد در اراضی اطراف و نواحی پست ساحلی و نفوذ به داخل سفره های آب زیرزمینی مجاور باشد.
شور شدن منابع آبهای سطحی با خطر شرایط اقلیمی از عوامل اصلی تجمع نمک در خاک‌های فلات مرکزی می‌باشد.
ورود آب دریا به داخل آب زیرزمینی کم عمق در نواحی ساحلی منجر به شور شدن خاک در دشت های ساحلی خزر خوزستان و جنوب شرق شده است.
۲- شوری در اثر دخالت انسان
فعالیت های انسانی یکی از عوامل اصلی شور شدن اراضی است که متاسفانه سبب گسترش فزاینده خاک و آب شور گردیده است.
هر سال در ایران، اراضی زیادی بعنوان خاک های مسئله دار به زمین های کشاورزی افزوده می‌گردد که محدودیت شوری، اولین و مهم ترین معضل این خاکها محسوب می‌شود.
دخالت بشر در شور شدن اراضی از چند نظر بررسی می‌شود.
+ مدیریت ضعیف کشاورزی و آبیاری
فعالیت بشر با آبیاری نامناسب، استفاده از آبهای شور یا مواد زاید صنعتی، باعث افزایش نمک در خاک می‌شود.
کشت و کار مکرر و دایمی، تحت شرایط بارندگی ناکافی و مدیریت ضعیف آبیاری، مسئول تجمع نمک در خاک است.
آبیاری عامل اصلی شور شدن اراضی است، در شرایط آب و هوایی حاکم بر این دشت ها، عدم تعادل بین پتانسیل تبخیر و تعرق و بارندگی، باعث تشدید این روند می‌شود.
راندمان آبیاری در ایران پایین است در مناطقی که آبیاری مکرر صورت می‌گیرد نفوذ عمقی آب منجر به بالا آمدن آب زیرزمینی می‌گردد، با تبخیر آب از سطح خاک، نمک در پروفیل خاک مخصوصا لایه ای نزدیک سطح زمین تجمع می یابد.
+ بهره برداری بی رویه از آبهای زیر زمینی
برداشت بالای آبهای زیرزمینی بخصوص در سالهای اخیر سبب توازن منفی آبهای زیرزمینی در سطح ملی شده با وجود این امر، کسری آب هر ساله افزایش می یابد.
از این رو عمق سطح چاه‌های زیرزمینی هر ساله در حال افت می‌باشد و آب از لایه های عمیق تر زمین با مقادیر بالای نمک استخراج می گردد که سبب شور شدن تدریجی خاک می‌شود.
+ چرای بی رویه مراتع
ازدیگر موارد دخالت بشر در گسترش خاک‌های شور در ایران چرای بی رویه مراتع است. عدم وجود پوشش گیاهی با چرای نامتعادل و بیش از حد دام، سبب تبخیر آب از سطح خاک شده و میزان نمک را در افق های بالای خاک افزایش می‌دهد.
شناخت انواع خاک های شور و راهکار مدیریتی صحیح جهت اصلاح این خاکها با بکارگیری مدیریت صحیح آبیاری و حاصلخیزی خاک، نقش اساسی در کاهش شوری خاک و افزایش عملکرد محصول دارد.
با محصولات زیر خاک خود را بهبود ببخشید و از کیفیت کشاورزی خود لذت ببرید :