برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی سبب افت شدید تراز آب زیرزمینی و کیفیت نامطلوب آب آبیاری شده است.
کیفیت آبیاری، نقش مهمی در عملکرد محصول، خصوصیات خاک و تغذیه گیاه دارد.
پارامترهای مختلف، جهت طبقه بندی و ارزیابی آب آبیاری، مورد بررسی قرار می گیرد، که یکی از این پارامترها شاخص خطر منیزیم است.
کیفیت آب آبیاری را با توجه به غلظت یون منیزیم ارزیابی می کنند و جهت تشخیص این محدودیت، از شاخصی به نام شاخص خطر منیزیم استفاده می شود.
هرگاه میزان منیزیم در آب آبیاری، بیش از ۱۰ میلی اکی والان بر لیتر باشد، این آب جهت آبیاری مناسب نیست، همچنین در صورتی که نسبت منیزیم به کلسیم برابر با ۴ یا بیشتر باشد، خطر منیزیمی شدن جدی است.
عامل تلخی آب، مربوط به مقدار منیزیم و نسبت منیزیم به کلسیم است. هرچقدر منیزیم بیشتر باشد، آب تلخ تر است.
این شاخص برابر است با مقدار منیزیم آب یا محلول خاک تقسیم بر مجموع کلسیم و منیزیم که حاصل در ۱۰۰ ضرب می شود.
چنانچه این پارامتر بیشتر از ۵۰ باشد، این آب از نظر کیفی نامناسب بوده و پتانسیل خطر منیزیم وجود دارد.
استفاده از این آب مشکلاتی مشابه سدیم در خاک ایجاد می نماید.
محدودیت های آبیاری با بالا بودن شاخص خطر منیزیم
محل جذب منیزیم، کلسیم و پتاسیم روی ریشه یکسان است و جذب هر سه بصورت غیر فعال است.
کاتیون منیزیم با کاتیون های کلسیم و پتاسیم اثر متقابل منفی (آنتاگونیستی) دارند، بدین معنی که غلظت هر کدام در محلول خاک بیشتر شود جذب دو عنصر دیگر کاهش می یابد.
در خاک های که منیزیم بالاست، کمبود کلسیم دیده می شود.
از نظر قلیائیت و انهدام ساختمان خاک، منیزیم خطرناک تر از سدیم عمل می کند.
منیزیم بدلیل بزرگ بودن شعاع هیدراته همانند سدیم، سبب انهدام ساختمان خاک می شود، در این اراضی ذرات خاک کلوخه و شکننده هستند.
استفاده از آبی با شاخص بالای منیزیم، بتدریج خصوصیات فیزیکی خاک از نظر نفوذ پذیری و تهویه را کاهش می دهد.
عملیات مدیریتی و اصلاحی
_ با افزودن کلسیم به آب و محلول خاک، این شاخص کاهش می یابد. ارزان ترین و بهترین منبع تامین کلسیم، گچ کشاورزی است، که حلالیت متوسطی داشته و می توان با یک مقدار کم گچ، این نسبت را اصلاح نماییم.
اصلاح این شاخص در مورد آب آبیاری محدود به یک یا دو نوبت دادن گچ نمی شود. بهتر است بسته به حجم آبی که استفاده می کنیم و لحاظ کردن حلالیت گچ ۲٫۶۵ گرم بر لیتر ، میزان گچ در هر نوبت را محاسبه کنیم.
_ افزودن اسید سولفوریک( حالت سریع و فوری) با بالا رفتن مقدار کلسیم در محلول خاک، اختلال جذب کلسیم را برطرف می کند.
اگر به فکر بهبود رشد و تقویت محصولات کشاورزی خود هستید کود شوک ده ایکس رو یادتون نره 🙂