پتاسیم از عناصر ضروری در گیاه می باشد، که نقش مهمی در فعالیت های کلیدی گیاه ایفا می کند.
این عنصر در تولید مثل گیاهی همانند جوانه زنی بذر و گلدهی و تنش های زیستی اهمیت زیادی دارد.
پتاسیم بعنوان حامل آنیون در گیاه فعالیت دارد و به تعادل آنیون و کاتیون در گیاه کمک می کند.
این عنصر سبب افزایش خاصیت انبارداری محصول و مانایی میوه ها می شود و نقش مهمی در عملکرد محصول دارد.
از مهم ترین نقش های پتاسیم در گیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد.
فعالیت در فرایند فتوسنتز
پتاسیم باعث افزایش فعالیت فتوسنتز و کربن گیری شده و با کاهش تنفس در گیاه از تلفات انرژی جلوگیری می کند.
کمبود پتاسیم سبب تجمع مواد هیدروکربن در گیاه می شود که بدلیل تاخیر در ساخت پروتئین می باشد و به تغییرات تنفس و فتوسنتز بر می گردد.
با کمبود پتاسیم در گیاه ترکیبات محلول ازتی همانند آمیدها و اسیدهای آمینه زیاد و میزان پروتئین کاهش می یابد.
تولید ترکیبات آلی
پتاسیم مهم ترین عنصر تک ظرفیتی برای فعال کردن آنزیم های گیاهی است که در تولید و سنتز ترکیبات آلی همانند پروتئین و نشاسته نقش دارند.
این عنصر باعث انتقال کربوهیدرات ها به سایر اندام های گیاهی شده و باعث تولید دانه های غنی از نشاسته می شود.
وجود این عنصر در غلات با تولید بافت اسکرانشیم و ترکیبات بیشتر سلولز و همی سلولز، سبب مقاومت گیاه به پدیده ورس یا خوابیدگی می شود.
مقاومت به تنش خشکی
تاثیر مستقیم پتاسیم بر روی مقاومت به خشکی، با تنظیم باز و بسته شدن روزنه ها و کاهش عمل تعریق همراه است.
پتاسیم با افزایش رشد ریشه و تنظیم فشار اسمزی مناسب ، شیب مناسبی بین خاک و بافت آوندی گیاه بوجود می آورد تا هدایت و جذب آب بدرستی صورت گیرد.
پتاسیم با افزایش هیدراسیون پروتوپلاسم سلول، مقاومت گیاه به خشکی را افزایش می دهد.
مقاومت به بیماری ها و آفات
پتاسیم با ایجاد دیواره سلولی ضخیم و تولید سلولهای اپیدرمی، سبب مقاومت گیاه به بیماری ها می شود و از گسترش نماتدهای گیاهی جلوگیری می کند.
در برخی گیاهان افزایش پتاسیم باعث تولید اسید آمینه آرژنین شده که جوانه زنی قارچ فیتوفترا را کاهش می دهد.
مقاومت به تنش دمایی
از آنجا که افزایش ازت سبب حساسیت گیاه به کاهش دما می شود، وجود پتاسیم سبب مقاومت گیاه به پدیده سرما زدگی می گردد.
پتاسیم با غلیظ کردن شیره سلولی، باعث کاهش نقطه انجماد سلول و مقاومت گیاه به سرما و یخبندان می شود.
افزایش کیفیت محصول
پتاسیم نقش مهمی در مرغوبیت میوه از نظر اندازه، رنگ و مزه دارد. پتاسیم با تولید اسیدهای آلی و قند میوه، کیفیت محصول را افزایش می دهد.
کمبود پتاسیم در گیاه
کمبود این عنصر با کاهش رشد(گرسنگی پنهان)، زردی حاشیه برگ ها و رشد غیرطبیعی بافت ها و اجرا سلولی و زوال کلروپلاست و میتوکندری همراه است.
در گیاهانی که دچار کمبود پتاسیم هستند ترکیب سمی پایداری به نام پوترسین تولید می شود.
با توجه به نقش پتاسیم در سلامت گیاه، تنش های محیطی و عملکرد محصول کمبود این عنصر در گیاه صدمات شدیدی به گیاه وارد می کند.
بنابراین لازم است با توجه به نیاز گیاه و شرایط خاک فراهمی این عنصر برای گیاه در نظر گرفته شود .