انرژی هسته ای
انرژی هسته ای از جدیدترین علوم بشری و دانشی گسترده با کاربردهای بسیار، در امور مختلف از جمله کشاورزی و محیط زیست است و یکی از کاربردهای صلح آمیز آن در این بخش است.
روش های هسته ای مشکل تولید گازهای گلخانه ای را نداشته و به انرژی پاک مشهور است، البته معایبی همانند داشتن تشعشعات رادیواکتیو، وجود زباله های اتمی و هزینه احداث نیروگاه وجود دارد.
استفاده از فناوری هسته ای در کشاورزی باعث افزایش بازده تولید، کاهش مصرف سموم شیمیایی و افزایش ضریب سلامت محصول می شود.
کاربرد فناوری هسته ای در عرصه های مختلف کشاورزی
اصلاح نبات و دام
در دانش هسته‌ای تحقیقاتی برای اصلاح گیاهان و محصولات کشاورزی از طریق جهش ژنتیکی صورت می گیرد، که بتوان خصوصیات مناسب و بهینه محصول از قبیل رنگ، طعم و بوی محصول حفظ شود، و خصوصیات نامناسب آن حذف شود یا کاهش یابد.
با استفاده از فناوری هسته ای ارقامی از بذر گیاهان مختلف تولید می شود، که مقاوم به شرایط خشکی، شوری زمین و سرمازدگی باشند و گونه های پر محصول و زودرس تولید کنند.
تلاش برای این است که گونه های گیاهی و دامی سازگار با شرایط اقلیمی مختلف و نژاد های مقاوم به تنش های محیطی و مقاوم به بیماری ها تولید کرد.
حفاظت خاک
امروزه با استفاده از رادیونوکلئید ها ریزشی (ایزوتوپ سزیم ۱۳۷) می توان میزان فرسایش و رسوب گذاری خاک را با برآورد جابجایی ذرات خاک پی برد که این امر به ما در امر حفاظت خاک و آب کمک می کند.
تغذیه گیاه و کود دهی
استفاده از ایزوتوپ های پایدار نیتروژن ۱۵ ، فسفر ۳۲ و کربن ۱۴ به ما کمک می کند تا بتوانیم چرخه این عناصر در خاک و گیاه ، جذب آنها از خاک و کود و حرکت آنها در گیاه و مسیر فرآیندهای متابولیسمی انها در گیاه را بررسی کنیم.
همچنین با تکنیک ردیابی می توان به بررسی حرکت و تجمع کود در خاک و گیاه پی برد و قادر هستیم میزان عناصر مورد نیاز گیاه را تعیین کنیم و بر اساس آن کود دهی مناسب و بهینه را جهت، صرفه جویی در مصرف کود توصیه کنیم.
آبیاری
با استفاده از دانش هسته ای می توان حرکت آب در خاک و گیاه را بررسی نمود. با کمک دستگاه نوترون متر می‌توان درصد رطوبت خاک را جهت مصرف بهینه آب تخمین زد، تا از تلفات آب جلوگیری کرد و زمان مناسب آبیاری را تعیین نمود.
صنایع غذایی
در گذشته برای افزایش مدت نگهداری مواد غذایی از نگهدارنده های شیمیایی استفاده می شد، که عوارض جانبی بسیاری داشته، اما امروزه با پرتو دهی اشعه گاما بر کنسرو های غذایی با حفظ سلامت مواد، مدت نگهداری افزایش می یابد.
همچنین در این روش پرتو دهی با کمک اشعه های قوی تر میکروب ها، انگل ها و قارچ ها نابود می شوند، ولی تغییری در صفات مناسب غذایی ایجاد نمی شود.
آفات و بیماری ها
در بخش مبارزه با آفات با با عقیم کردن حشرات نر با کمک پرتوهای گاما، ایکس ، فرابنفش و نابودی آفات با ایزوتوپ های سزیم و کبالت ،جمعیت آفات کاهش یافته و سمپاشی بسیار کمتری صورت می گیرد که خود یک کنترل طبیعی می باشد.
معمولا بخشی از محصولات کشاورزی در اثر آفات و بیماری های گیاه از بین می رود، که کاربرد دانش هسته ای موجب صرفه جویی می شود.
کشورهای استفاده کننده فناوری هسته ای در کشاورزی، از جمله ایران، عضو کنوانسیون پیمان نامه کارتاهبینا هستند.
در حال حاضر دست یابی کشور به فناوری های نو یک ضرورت ملی است که باید بر روی آن سرمایه گذاری کرد.
