پدیده بیابان زائی
ماحصل فرسایش آبی و بادی تشکیل بیابان است و بخش عمده اراضی ایران دچار پدیده بیابان زائی می‌باشد.
در تعریف بیابان زائی، فاکتور خشکی تعریف می‌شود که با متوسط بارش سالانه و تبخیر و تعرق سنجیده می‌شود.
بیابان زائی عبارت است از، بهم خوردن تعادل خاک، پوشش گیاهی، آب و هوا در مناطقی با اقلیم خشک، که استمرار این شرایط با کاهش یا نابودی کامل توان بیولوژیکی اراضی و از بین بردن شرایط مساعد زندگی همراه است و ادامه این وضعیت، سبب ایجاد مناظر ناخوشایند بیابانی می‌شود.
این تعریف کامل نیست چون ما در مناطق غیرخشک هم می‌توانیم بیابان داشته باشیم.
در اصل بیابان زایی به معنی تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک و نیمه مرطوب تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های غیر اصولی انسانی است.
بیابان زائی یک فرایند پیوسته، کند و شامل چندین مرحله است، که می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
_ فقر پوشش گیاهی توسط انسان
_ فرسایش خاک، کاهش مواد غذایی و توان بیولوژیک خاک
_ حذف افق A و نابودی توان بیولوژیک
تخریب اراضی
تخریب اراضی معادل بیابان زائی عنوان می‌شود ولی در حقیقت تخریب باعث نمود بیابان می‌شود.
تخریب شامل فرسایش خاک، شوری و قلیائیت، کاهش حاصلخیزی، جنگل تراشی و … می‌باشد و عمدتا سریع بوده و در بسیاری از موارد امکان برگشت وجود دارد.
اما بیابان زائی یک فرایند پیوسته و در انتها تقریبا غیرقابل برگشت است.
تخریب اراضی در مناطق مرطوب هم می‌تواند اتفاق بیفتد اما بیابان زائی تا مناطق نیمه مرطوب شکل می‌گیرد.
انواع تخریب اراضی
تخریب اراضی به سه دسته کلی تقسیم می‌شود.
_تخریب فیزیکی همانند فرسایش
_تخریب شیمیایی مثل اسیدی یا قلیائی شدن خاک
_تخریب زیستی با کاهش توان بیولوژیک و نابودی و از بین رفتن میکروارگانیسم های خاک
فرآیندهای بیابان زائی
شامل فرآیندهای اصلی و فرعی می باشد که شامل موارد زیر است.
_زوال پوشش گیاهی
_فرسایش آبی
_فرسایش بادی
_شور شدن خاک و آب
و فرآیندهای فرعی شامل:
_کاهش مواد آلی
_تشکیل سله و فشرده شدن خاک
_تجمع مواد سمی برای گیاهان و حیوانات در خاک
_فشار دام در محیط زیست باعث بیابانی شدن می‌شود
_فشار جمعیت بر روی محیط زیست
با ازدیاد جمعیت و تراکم دام در محیط، بسیاری از مراتع نابود می‌شود، که نتیجه نابودی مراتع و چراگاه ها، ایجاد فرسایش خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه و در نهایت تولید بیابان می‌باشد
از آنجا که توسعه بیابان نتیجه فرسایش خاک است، بنابراین رعایت همه اصولی که به کاهش فرسایش و افزایش حفاظت خاک کمک کند نقش مهمی در کاهش روند بیابان زایی دارد.
با محصولات زیر خاک خود را بهبود ببخشید و از کیفیت کشاورزی خود لذت ببرید :